Parafia pw. Wszystkich Świętych w St. Paczkowie

Miejscowość wzmiankowana w 1261 r., istnienie parafii potwierdzone w 1293 r. oraz w Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis z ok.1305 r., pozostająca pod patronatem kapituły wrocławskiej, w 1579 r. wspomniana jako filia Paczkowa. Kościół zniszczony przez hustyów w 1428 r., obecny zbudowany w XV w., gotycki, z nieogotycką rozbudową w 1890 r. Ponowne utworzenie parafii 1 I 1919 r.

Parafia Wszystkich Świętych Stary Paczków
Parafia Wszystkich Świętych Stary Paczków

Stare fotografie...

Zdjęcia z życia parafialnego w Starym Paczkowie wykonane po wojnie. Może ktoś rozpozna siebie lub swoich bliskich, bądź sąsiadów, znajomych? Zapraszamy do oglądania...

ks. Joachim Rzotki

Adamiak i Mikołaj Kelman witają biskupa [przed 1965]

ks. Joachim Rzotki

Boże Ciało [1971 ?]

Boże Ciało [1971 ?]

Boże Ciało [1971 ?]

ks. Roman Fit [1962]

ks. Roman Fit - 25-lecie kapłaństwa [1950]

ks. Roman Fit - 25-lecie kapłaństwa - Msza św. jubileuszowa [1950]

ks. Roman Fit [1951]

Boże Ciało [przed 1965 ?]

ks. Roman Fit - kolęda u Adamiaka [przed 1965]

ks. Roman Fit - kolęda u Adamiaka [przed 1965]

ks. Zdzisław Kozak [1974]

ks. Zdzisław Kozak [1968-71 ?]

ks. Jan Drewniok

Rys historyczny Parafii w Starym Paczkowie...

Pierwsza wzmianka o wsi Stary Paczków pochodzi z dokumentu lokacyjnego miasta Paczkowa. Wieś istniała już wcześniej, a po założeniu miasta Paczkowa zaczęła być określana jako Stary Paczków. W dokumencie z 1261 roku sygnowanym przez biskupa Tomasza I (1232-1268) wymieniono granice tej wsi, która wówczas nosiła nazwę Antiquum Paczkow. W roku 1300 w katalogu rejestrów biskupstwa wrocławskiego "Liber fundationis episcopatus Wratislaviensis" możemy znaleźć informacje o Antiquum Paczkow, które posiadało 37,5 małych łanów ziemi. Z tej powierzchni 3 łany były przypisane sołtysowi, a 1 łan należał do lokalnej karczmy (gospody). Biskup sprawował zwierzchność nad całym obszarem wsi oraz posiadał 1 młyn wodny z dwoma kołami.

W tamtym czasie do miejscowego kościoła należały 3 łany ziemi oraz młyn z kołem. W tym samym dokumencie możemy odnaleźć informację potwierdzającą istnienie parafii i kościoła w Starym Paczkowie. W roku 1293 biskup Jan IV Romka (1292-1301) zwolnił sołtysa Petrusa, zwanego również Vlossin, ze wszystkich powinności od dwóch łanów, z których był zobowiązany oddać dziesięciny należnych parafii. W kolejnych dokumentach z 1338 roku pojawia się wzmianka o osobie o imieniu Johannes z Antiguum Paczcow, który figuruje jako świadek.

W XIV wieku pojawiają się informacje o sprzedaży dóbr sołtysich w Starym Paczkowie. W 1372 roku dobra te zostały zakupione za 190 grzywien przez Jacuschiusa, syna zmarłego wójta z Nysy. Tenże sołtys Starego Paczkowa był również wymieniany jako świadek w dokumentach z lat 1376-1377. W kolejnych zapisach historycznych Stary Paczków jest wspominany w kontekście transakcji sprzedaży. Rok 1325 przynosił nieurodzaj i wielki głód w okolicach Paczkowa.

W 1428 roku miał miejsce najazd husytów na Ziemię Nyską i Prudnicką. W tym okresie Czechy były opanowane przez innowierców, zwolenników Jana Husa, straconego w 1415 roku. W 1428 r. oddziały wojskowe liczące około 25 tysięcy ludzi, dobrze wyszkolone i dowodzone przez Prokopa, weszły przez Opawę i Głubczyce na Śląsk. Po opanowaniu Głogówka podążały w kierunku Nysy, gdzie odniosły zwycięstwo nad wojskami biskupa Oleśnickiego. Podczas odwrotu z oblężenia Nysy splądrowali i zdobyli okoliczne miasta, takie jak Głuchołazy, Otmuchów i Paczków. Stary Paczków ucierpiał w wyniku tego najazdu. Wieś została całkowicie zniszczona, ludność została częściowo zamordowana, uprowadzono bydło. Kościół w Starym Paczkowie również doznał znacznych zniszczeń - skradziono dzwony, księgi i sprzęty liturgiczne, a także żelazne drzwi.

W XV wieku w Starym Paczkowie istniała siedziba rycerska w postaci zamku, którą zajmowali Jordanowie. W źródłach z 1493 roku odnotowano, że Jan Jordan ze Starego Paczkowa, syn Jerzego, starosta księstwa karniowskiego, nabył Bily Potok koło Javornika. W 1512 roku wybuchł spór pomiędzy Jerzym Jordanem, prawdopodobnie synem Jana, właścicielem folwarku w Starym Paczkowie, a Martinem Tscheterwange, właścicielem posiadłości w Gościcach. Spór dotyczył odprowadzania wody z potoku Tarnawka i jej zatrzymywania, co było niezbędne do prawidłowego funkcjonowania dwóch wodnych młynów we wsi. Jan Jordan otrzymał 17. maja 1531 roku potwierdzenie swojego szlachectwa i herbu. W następnym roku został starostą księstw opolsko-raciborskiego, karniowskiego i bytomskiego. W 1533 roku Jan Jordan sprzedał Stary Paczków miastu Paczków. W celu sfinansowania tej transakcji Rada Miejska w Paczkowie zmuszona była zaciągnąć pożyczkę u cechów i fundacji.

Następnie miasto Paczków dokonało wymiany folwarku w Starym Paczkowie na folwark w Gościcach z Hansem Tscheterwange. Nowy nabywca był zobowiązany do uregulowania długu miasta. Po odliczeniu długu nowy właściciel Starego Paczkowa otrzymał 800 złotych guldenów węgierskich pełnej wagi (500 podczas transakcji, a 300 po upływie roku). Jednak po 1567 roku Stary Paczków powrócił do bycia własnością miasta Paczkowa.

W 1562 roku występuje wzmianka o Zygnmacie Jordanie ze Starego Paczkowa. Według protokołu wizytacyjnego z 22 marca 1580 roku obszar Starego Paczkowa wynosił 45 łanów i 4,5 pręta. Spośród tego sołtys posiadał 5 łanów, a kościół 3 łany ziemi. Siedmiu chłopów miało 5 łanów wolnizny. Ponadto wieś miała karczowisko obciążone czynszem w części książęco-biskupiego jesionowego lasu oraz dziedziczne karczowisko. Protokół wizytacyjny z 29 stycznia 1661 roku przekazywał prawie identyczny stan posiadania w Starym Paczkowie. W "Herbarzu Szlachty Śląskiej" zanotowano, że w 1578 roku Krzysztof junior Engel, syn mieszczanina wrocławskiego, był właścicielem Starego Paczkowa.

Tolerancja religijna biskupów wrocławskich stworzyła warunki sprzyjające stosunkowo szybkiemu rozprzestrzenianiu się luterańskiej reformacji od 1522 roku. Ruch reformacyjny na Śląsku miał raczej konserwatywny charakter. Około 1570 roku 90% kraju przyjęło charakter protestancki. Dopiero pod koniec XVI wieku nastąpiło przeciwdziałanie w postaci kontrreformacji, zaczynając od sprowadzenia jezuitów. W okresie wojny trzydziestoletniej (1618-1648) doszło do przymusowych nawróceń na katolicyzm. Wojska szwedzkie, saksońskie i cesarskie spustoszyły kraj, prowadząc do ruiny wielu miast i wsi, a także epidemii zarazy i dżumy, które drastycznie zmniejszyły liczebność ludności. Wzrost populacji na niektórych obszarach był odczuwalny dopiero w połowie XIX wieku. Po podpisaniu pokoju westfalskiego wolność wyznania była przyznana tylko księstwom: legnicko-brzesko-wołowskiemu i ziębicko-oleśnickiemu, a także miastu Wrocław. Na pozostałych terenach, które wróciły do katolicyzmu jako religii państwowej, ewangelicy mieli zgodę na zaledwie trzy kościoły Pokoju poza murami Głogowa, Jawora i Świdnicy. W wyniku ucisku religijnego ograniczenia dostępu do urzędów oraz utraty kościołów, czy szkół, wiele osób emigrowało do sąsiednich prowincji Wielkopolski, Brandenburgii i Łużyc. Ten fakt stał się impulsem do intensywnego rozwoju sukiennictwa na tamtych terenach.

W wyniku działań wojennych Stary Paczków został dotknięty poważnymi zniszczeniami, a duży obszar ziemi leżał odłogiem, ponieważ brakowało ludzi i środków do jej uprawy. Ciągłe przemarsze wojsk i wysokie kontrybucje spowodowały głęboki kryzys i ubóstwo. Dodatkowym ciosem był wybuch epidemii dżumy w 1633 roku, która przyczyniła się do śmierci wielu osób.

W XVII wieku wieś nadal była zależna od miasta Paczkowa. W 1740 roku król Prus, Fryderyk II, wkroczył na teren Śląska, co spowodowało daleko idące zmiany. W ciągu trzech wojen (1740-1742, 1744-1745 i 1756-1763) Śląsk został ponownie spustoszony i zniszczony. Cały Śląsk, z wyjątkiem tzw. Śląska Austriackiego, przeszedł pod panowanie pruskie. W roku 1775 miała miejsce powódź (w lutym) a później duży pożar. Po przejściu dóbr biskupich na własność państwa pruskiego w 1810 roku wszelka zależność wsi od miasta Paczkowa zakończyła się.

W wieku XIX nastąpiły kolejne zmiany w Starym Paczkowie. W 1837 roku majątek ziemski w tej miejscowości został zakupiony przez Karola Boromeusza von Jerin od fundacji Schollenbachów. Według "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" z 1886 roku, wieś składała się z 29. gospodarstw chłopskich, 36. zagrodniczych i 28. komorników. Ponadto w Starym Paczkowie znajdował się kościół filialny, szkoła, 2 młyny wodne i gorzelnia. Przypuszcza się, że ta ostatnia znajdowała się na terenie folwarku.

Zgodnie z "Güter-Adreßbuch Schlesien" z 1894 roku majątek rycerski Ujeździec wraz ze Starym Paczkowem był wówczas własnością Konstantina Rittera von Jerin, członka Herrenhauses, Rittermeistera oraz deputowanego powiatowego. Majątek ten był dzierżawiony przez Latzela z Barzdorfu, a zarządzał nim Winkler.

Prawdopodobnie tuż po założeniu wsi w Starym Paczkowie zbudowano kościół. Pierwsza wzmianka o kościele parafialnym pw. Wszystkich Świętych pochodzi z 1293 roku. Murowany gotycki kościół powstał w XIV wieku. W 1428 roku, podczas najazdu husytów, kościół został znacznie zniszczony. W wyniku tych zniszczeń Stary Paczków został przyłączony do parafii św. Jana w Paczkowie tracąc swoją niezależność. Dopiero w 1919 roku ponownie utworzono samodzielną parafię w Starym Paczkowie.

Do roku 1638 istnieją zapisy o istnieniu szkółki przykościelnej w Starym Paczkowie. W 1839 roku wybudowano budynek szkoły z dwoma oddziałami (dwuklasową). Po 1945 roku pierwszym kierownikiem szkoły został Edward Owczarz, który był sekretarzem Polskiej Partii Robotniczej. Wbudynku mieściła się szkoła podstawowa, początkowo 7-klasowa, a później 8-klasowa. Od 1. września 1973 roku, po utworzeniu Zbiorczych Szkół Gminnych, dzieci z wsi zaczęto dowozić do szkoły w Paczkowie.

Dnia 27. listopada 1945 roku, na mocy rozporządzenia wojewody śląsko-dąbrowskiego, dokonano podziału powiatu nyskiego na gminy wiejskie i gromady oraz utworzono w Starym Paczkowie gminę zbiorową. Gmina zbiorowa funkcjonowała do 1954 roku. Na początku istnienia gmina składała się z sześciu gromad: Stary Paczków, Gościce, Henrykowo, Kamieniec, Koźle i Lisów. W kolejnym okresie skład gminy zbiorowej zmienił się i obejmował 6 gromad: Gościce, Kamienica, Kozielno, Lisie Kąty, Stary Paczków i Unikowice. Następnie 29. września 1954 roku gmina zbiorowa została zniesiona w ramach reformy, która wprowadzała gromady jako nową jednostkę administracyjną w miejsce gmin. Wówczas Stary Paczków wszedł w skład gminy Paczków.

Kościół parafialny...

Stary Paczków jest miejscem, gdzie znajduje się kościół pw. Wszystkich Świętych, wpisany do rejestru zabytków województwa opolskiego pod numerem 1123/66 z dnia 8 lutego 1966 r. Pierwsza wzmianka o tym kościele pochodzi z dokumentu z roku 1293. Kościół został zniszczony przez husytów w1428 roku. Obecny obiekt został odbudowany w XV wieku w stylu gotyckim, a następnie rozbudowany w 1890 roku w stylu neogotyckim. Od 1450 roku parafia związana z tym kościołem została przyłączona do parafii w Paczkowie, jednakże od 1 stycznia 1919 roku ponownie stała się samodzielną parafią. We wnętrzu kościoła znajduje się zachowane cenne wyposażenie, w tym średniowieczny ołtarz, które stanowi bezcenny skarb kultury i sztuki.

[źródło: https://duwo.opole.uw.gov.pl]

Misje Parafialne

W dniach 11-19 maja 2024 r. odprawiały się w parafii w Starym Paczkowie Misje Święte, którym z Bożą i ludzką pomocą przewodniczył x. Leszek Szkudlarek, wikariusz z pobliskiej parafii w Paczkowie. DEO GRATIAS!